تاثیر کرم خاکی (eisenia foetida) در تولید ورمی کمپوست از مواد آلی مختلف

چکیده به منظور تعیین مناسب ترین بستر و تیمار جهت پرورش کرم خاکی گونه ایزینا فوئتیدا در تولید ورمی کمپوست از کودهای آلی مختلف آزمایشی بصورت طرح کاملا تصادفی در 10 تیمار و 4 تکرار در یک دوره سه ماهه در بسترهای کود گوسفندی، کود اسبی و کود مرغی به همراه بقایای کاه گندم و یونجه در نسبت های مختلف (25، 50، 75 و 100) در سال 1392 در دانشگاه گنبد کاووس انجام گرفت. در این تحقیق تعداد کرم بالغ، جوان، نوزاد کرم، تعداد کوکون، وزن کرم بالغ، جوان، نوزاد، وزن کوکون و وزن نهایی کرم خاکی ایزینا فوئتیدا و تغیرات ph و ec قبل و بعد از تولید ورمی کمپوست، میزان کربن و نیتروژن و نسبت c/n ورمی کمپوست حاصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر اختلاف معنی دار بین تیمارها از لحاظ نسبت تکثیر و زاد آوری، افزایش وزن کرم خاکی ایزینا فوئتیدا و تغییرات شیمیایی در بسترهای مختلف بود. بالاترین میزان نسبت تکثیر و تعداد کرم در تیمار 50 درصد کاه + 50 درصد کود گوسفندی و کمترین نسبت تکثیر و تعداد کرم در تیمار 25 درصد کود مرغی+ 75 درصد کاه قرار داشت و بیشترین تعداد کوکون (تخم کرم) در تیمار 50 درصد یونجه + 50 درصد کود گوسفندی مشاهده شد. بیشترین وزن کرم بالغ در تیمار کود گوسفندی و بقایای یونجه به نسبت 1:1 و بیشترین وزن کرم جوان در تیمار کاه به همراه کود گوسفندی به نسبت 1 به 3 حاصل شد همچنین بیشترین وزن نوزاد کرم و وزن نهایی کرم ها در تیمار کاه به همراه کود گوسفندی به نسبت 1:1 به دست آمد. ببشترین تغییرات ec در تیمار25 درصد یونجه + 75 درصد کود گوسفندی مشاهده شد که ec از 8/12 دسی زیمنس بر متر به 6/18 دسی زیمنس بر متر افزایش پیدا کرده بود. بیشترین تغیرات ph نیز در تیمار کود دامی اسبی100 درصد و 50 درصد کاه + 50 درصد کود اسبی، مشاهده گردید. که این تغیرات در حدود 5/1 و به سمت ph خنثی تا اسیدی بود. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که ph مواد در طی فرآیند ورمی کمپوست به مرور کاهش یافته و ec این مواد به مرور زمان افزایش می یابد. درمجموع نتایج این مطالعه نشان داد که بستر یونجه و کاه به همراه کود گوسفندی بهترین شرایط را برای رشد و تکثیر کرم خاکی فراهم کردند. کلمات کلیدی: کرم خاکی، ایزینا فوئتیدا، ورمی کمپوست، تغییرات ph وec، نسبت c/n